@



Réfer. : AL1313B
Auteur : Lulle Raymond.
Titre : Raymvndi Lvlli Doct. & celeber. Philosophi Testamentum....
S/titre : Item Eivsdem compendivm animae transmutationis ....

Editeur : Ioannem Brickmannum. Coloniae Agrippinae.
Date éd. : 1566 .
@

161
I N C I P I T
P R A C T I C A M A G ISTRI RAYMVNDI LVLLI SUPER LAPIDE PHILOSOphico.
Et primo definitio, quae res est, seu quae scientia, vel ars Alchimia.
C A P. I.
Lchymia est vna pars naturalis
phiosophiae occultae coelica, magis necessaria, quae constituit & facit vna~ artem & scientiam, quae no~ omnibus est nota, & docet mundare & purificare omnes lapides preciosos,
non perfectos, sed decisos, & ponere
ad verum temperamentum, & omnia
humana corpora lapsa & infirma restituere,
& ad verum temperamentum reducere
ad optimam sanitatem, & etiam transmutare
omnia metallica corpora in vera~
lunam, postea in verum solem, per vnum
corpus medicinale vniversale, ad quod omnes
Y mnes
@

R A Y M V N D I L V L L I
medicine' particulares reducte' sunt
& fuerunt. Et per quod integratum & factum
per vnum manuale regimen reuelatum
est philosophiae filijs perfectis, mediante
ignis calore, respectu sex latitudinu~
caliditatis. quae in tres principaliter reducuntur.
Primus vocatur Hebetatus, & iste
prohibet & defendit motum naturae integralem.
Et ideo ducit & inducit putrefactionem
in rebus mixtis, sine qua putrefactione
venire no~ potest animatio in rebus
elementatis. Secu~dus calor est calor excitatus
cum caIore tolerabili viuificationis,
& hic calor ducit & inducit generatio~em
& multiplicationem. Tertius est calor excessiuus
& mortalis, qui destruit o~es sensus
& instrumenta, instinctus, & appetitus
naturales, per quos fiunt corruptio~es, generationes,
& multiplicatio~es. Fili he~c scientia
appellatur flos regalis, per quam intellectus
humanus rectificatus est, vi experientiae,
respectu oculi, & verae notitiae, cu~
experientiae suae pati non possunt aliquas
probationes phantasticas, sed omnes alias
scientias viuaciter intrare ostendit intellectui,
quomodo habet virtutes diuinas
penetrare, quae velandae sunt: etiam per naturam
intelligimus illud, quod est, vnde
plures
@

P R A C T I C A. 162
plures fatui & infames credunt, quòd nihil
est: sed nos scimus, si haec res fit an non.
Et ideo secretum hoc non erit notu~ ignoranti.
Nam per scientiam talem, intellectus
est expulsus superfluitatibus, quae ipsum
remoue~t à tota veritate, & alio modo haec
scientia nominatur vexillum & instrumentum
philosophicum, per quod boni philosophi,
& antiqui Poetae sensum ipsoru~ direxerunt
ad quamlibet scientiam, ad intra~dum
per hoc in omnen experie~tiam, per
artem fiendam, secundum naturae cursum
per realem notitiam.

Quomodo practica traditur per duplex instrumentum. Et quae sunt instrumenta quae dat.
C A P. II.
F Ili in hac secu~da parte practicali fuit, & est inte~tionis nostre' practica~ tradere, ac modum practicandi duplici instrumento.
Primum instrumentum est memoratiua
practica, aut recordatiua, vel recolitiua.
Secundum est practica operatiua,
totum insimul mixtum, tamen successiuè,
per modum & formam Alphabeti factum
Y 2 secun
@

R A Y M V N D I L V L L I
secu~dum cuiuslibet regiminis determinatio~em,
& hoc vt melius regale magisteriu~
intelligas, & illud formare per arte~, ad faciendum
& consequendum practicae factum
quod est certu~. quonia~ ante oculos
tuos actione tibi nota per experientia~ claram
ostendemus. Et quia virtus principij
currere, neque discurrere aut fluere non
potest vsque in fine~, nisi virtute media, extremitatum
copulatiua media~te, haec procedit
à ratione: quia dicit, quòd nos formabimus
per memoratiuam arte~ suprà dictum
instrumentu~, maximè cu~ ita fit prout
dictatus nobis ostendet naturae realis,
quòd theorica intellecta no~ debeat separari
per vnu~ passum, nec elo~gari à practica
scita. Nam vna format aliam, & suos corrigit
defectus. Et ideo posuimus practicam
memoratiua~ secundu~ hanc scientia~ in forma
media, q' naturaliter exiuit de suis proprij
extremitatibus, & sunt propriae extremitates
sue', practica operatiua in secundo
latere, & in primo sua soror. s. theorica. Et
illa sunt veroru~ instrume~torum principia,
que' integrant & perficiunt tota~ scientiam
& artem, que' formatur per primum. Quia
nunqua~ erit ars aut scientia, nisi primò inchoetur,
& incipiat à suis certis principijs,
De
@

P R A C T I C A. 163
De secunda diuisione huius partis per instrumentum
memoratiuum.
C A P. III.
I Ste liber, qui est dictus & nominatus secu~da pars, diuisus & partitus est in quatuor operatio~es principales. Prima est dissoluere,
secunda abluere, tertia co~gelare,
quarta est materiam fixare. Prima & principalis
operatio est in duas partes solutiuas
diuisa, sicut in nostra theorica tetigimus,
per primam facimus de pluralitate vnionem,
per secundam de vnione pluralitate~,
prout tibi per honestam & pulchram doctrinam
ostendetur. Fili omnes operationes
istae tibi datae sunt intelligi per certas
& determinatas distinctiones alphabetica,
scilicet per modum Alphabeti A. B. C.
& figurarum, & definitionum, mixtionu~
& applicationum.

De prima distinctione, quae est de A. B. C.
C A P. IIII.
Y 3 Pro
@

R A Y M V N D I L V L L I
P Ro prima distinctione, quae est A. B. C. in prima operatione A. significat Deum Dominum nostru~, qui omnia creauit,
& à quo omne procedit, B. significat
arge~tum viuum, quod est communis substantia,
stans in omni corpore corruptibili
prout per eius proprietatem apparet. quia
habet corrumpendi actionem & generandi,
coniungendi, diuidendi, inspissandi,
grossificandi, rarificandi, indurandi, mollificandi,
augmentandi, diminuendi, dissoluendi,
congelandi, calcinandi, mortificandi,
viuificandi, crudificandi, maturificandi,
abluendi, dessicandi, humefaciendi,
calefaciendi, refrigerandi, lenificandi,
blandiendi, asperificandi, dulcificandi, amarificandi,
confortandi, debilitandi, intrandi,
ingressionem faciendi, tingendi,
pondus dandi, incerandi, pascandi, impregnandi,
ingrossandi, sublimandi, ac primum
materiam faciendi, desponsandi, ac
primum matrimonium faciendi corporis
ac spiritus fixandi, obscurandi, & accende~di.
Per hoc enim argentum viuum, sciant
omnes doctrinae filij opera naturae per
suas proprietates discernere, & plures ac
multas ex illis per suam proprietatem reducere
de potentia in actionem, & illius
opera-
@

P R A C T I C A. 164
operationes secu~dum quod instinctus &
institutio naturae vult regulare & ordinare.
Et ideo tibi dicimus, quòd cùm fit pater
omnium liquabilium, propter conuenientiam
& communitatem suae propriae
naturé, tene ipsum charum & secretum, &
noli diffamare. Iste est materia naturae, sine
qua aliqua res naturae non generatur corporalis,
quae ab eo principium non habeat
ab vna limositate, in qua est natura, que' operatur,
percutit, & semper fabricat, sine
suae transitu mensurae. C. significat salis petram,
qui communem habet natura~ & similem
arg. viuo per proprietatem suae fortis
naturae. D. significat vitriolum azoqueu~
quod corru~pit & confundit omne illud,
quod est de natura, & esse co~munis arge~ti
viui. E. significat menstruale, quod continet
naturas trium dictorum totum simul
F. arge~tum finum, purum, & resplendens
significat. G. significat Mercurium, quem
scimus. H. aurum significat, quod tantum
est honoratum. Quaestio, quare posuimus
A. in hac arte, hoc est, quia fine Deo Domino
nostro nihil creatum aut generatu~
est, nec opus inceptum, neque sine ipso
consummatum, & quia ipse est efficiens
causa principalis & finalis omnium creaturarum
Y 4 tura-
@

R A Y M V N D I L V L L I
& operationum, digna & vera ratio
nobis ostendit, quod praeponatur, &
anteponatur, tanqua~ formator & creator
totius creati, quodque ipso mediante ac
sua immensitate Artista in hoc illuminetur
opere, qui quidem coram oculis suis habere
debet Dei creatoris nostri bona~, veram,
fortem, ac principalem memoriam.

De secunda distinctione, quae est de figuris primae
partis solutiuae.
C A P. V.
H AEc figura docet, quòd mediante A. componuntur sex dictae figurae, pro prima parte solutiua, scilicet, tres triangulares,
& tres circulares. Prima circularis
figura significatur per E. & est facta
de B. C. D. Secundus circulus per I. significatus,
est factus à secundo triangulo, compositus
de E. F. G. Tertius circulus significatur
per K. factus à tertio triangulo, co~posito
de E. G. H. & istae figurae tantu~ pertinent
ad primam partem solutiuam, quae
magis propriè vocatur liquefactiua.
De.
@

P R A C T I C A. 165


De tertia distinctione, quae est de figuris, de
secunda parte solutionis. Y 5 C A P.
@

R A Y M V N D I L V L L I
C A P. VI.
T Ertia distinctio docet, qualiter de dictis duabus figuris vltimis circularibus,


bus, sci-
@

P R A C T I C A. 166
scilicet de I. & K, in quibus est confusa
prima figura de E. alia diuisione formamtur
duae figurae per modum, qui postea
patebit in capit. subsequenti. Ideo sciendum
est primò, quòd per figuram circularem
de I. significatum est compositum,
& compositio lunae, per aliam figura~ circularem
de K. significatum est compositum,
& compositio solis, à dicta figura I.
trahuntur, & exeunt. L. M. & N. Et iste' tres
literae constituunt primam figura~ sequentem
triangularem tertiae destructionis, &
ab alia figura de K. circulari sunt per diuisionem
separatae O. P. Q. R. per quas est figura
sequens constituta & facta quadrangularis,
per hanc literam L. terra est significata
per N. aer, per O. est significata terra
compositi rubei pro sole, & per P. est aqua
dicti compositi significata, perr Q. est
significatus aer, per R. significatus est ignis
terrae nostrae rubae siue compositi, qui est
dictus lapis noster. Et istae duae figurae tantùm
spectant ad partem secundam solutiuam,
per quam integrata est, & perfecta
prima & principalis operatio, quae est dissolutio
facta per reductionem illius in argentum
viuum. opus est fili, quòd benè
scias istud A. B. C, corde tenus: nam si vis
practi-
@

R A Y M V N D I L V L L I
practicam habere, quae fit formata per artem
in ratione theoricae, quae promptè veniet
ad memoriam tuam firmam per nobilem
intellectum. Si studuisti, etiam habebis
habituatam practica~ in figura reali, quam
in actionem ponere poteris ad tuum velle,
sine vexatione magna. Et nisi corde tenus
scias dictum A. B. C. practicare, non poteris,
neque quid incipere, & sic à Deo impeditus
eris, quòd nescies quid agere: quia
ignorabis specierum receptiones, quas literae
significant, neq; illas miscere tali modo,
quo natura requirit, neque tuas facere
mixtiones, quae tibi, & omni Artistae practicali
atque practicanti opus est scire facere,
vt dictae mixtiones sint operationes
naturae, quodque dictae literae, vel ipsarum
significata sint propria materia, & quòd
ipsa postulat.

De secundo instrumento practicali, & primè
de prima parte solutiua.
C A P. VII.
I Nstrumentum practicale, tantum valet dicere, sicut ponere theoricam, ad factum operatiuam, mediante instrumento,
quod est memoria, quae tibi habet ostendere,
qualiter dictae literae sunt figuratae
pro
@

P R A C T I C A. 167
pro prima parte solutiua, que' sunt sex figurae
principales. Ex quo igitur tale instrumentum
habes habituatum, reduc illud in
practicam, co~uertendo ipsum ad primam
figuram, quae composita est de B. C. D. in
modum, qui sequitur.

De figura triangulari, quae demonstrat principium practicae, & de intentione triangulari.
C A P. VIII.
S Vper hanc figuram sequentem, que' est prima triangularis, tibi oste~dimus principium


cipium
@

R A Y M V N D I L V L L I
districtum practicae & dicimus,
quòd fit, vel fieri debet de duabus substantijs
corporalibus, & vna substantia essentiali
& accidentali, deportata in eoru~ ventre,
prout per hanc figuram tibi repraesentabitur.
Fili intentio, quare hunc triangulum
facimus, est, vt de ipso per artificium,
diuina bonitate de A. mediante, nos trahimus
& habeamus tale menstruale humidum,
temperatum à calore contra natura~,
in quo & per quod metallica corpora possint
in argentum viuum dissolui, quod est
elementum omnium corporum liquabilium,
& prima materia, & quòd in illo possit
noster siccus lapis co~tinuari, de argento
viuo creatus. Cùm ergo fili hic fit primus
distinctus, & primus introitus in nostro
magisterio, applica te ad puteos, vnde
exit temperamentum libratim redditum,
prout fili sine mora alterius tarditatis dicemus.

De prima dispositione, incipiendo opus in
forma practicae.
C A P. IX.
T V in virtute ac honore de A. primò recipies vnam partem de D. & dimidiam partem de C. quae simul optimè molentur
len-
@

P R A C T I C A. 168
& cribelle~tur super marmore subtiliter
puluerisentur, & benè misceantur.
ponesque in vna cucurbita vitrea, situata
in furno, & superposito alembico, in quo
per resolutionem secundantur spiritus, &
condensantur, & lutabis incturas vasoru~,
cum panno lineo impastato & madefacto
in luto, facto de flore farinae, & albuminibus
ouorum distemperato, vt proprietates
triu~ Mercuriorum vnitae, scilicet salsuginosus,
vitriosus, & aquaticus simul iunctae,
& in vnum positae, non perdantur, vel
non perdamus. Et aduerte, ne dicti pulueres
in cucurbita positi non transcenda~t,
neq; supere~t pondus octo vnciarum, & ad
tempus abbreuiandum, pones in alijs duabus
cucurbitis, de pari puluere secundum
pondus octo vnciarum in qualibet cucurbita,
& illas colloca su^pra furnellos lo~gos,
per modum, quem declarabimus in capitulo
furnorum, nec pone nisi tres cucurbitas
supra vnum furnellum: nam ignis no~
posset pluribus aequaliter ministrare, prout
requirit mixtio naturae, & sint dictae cucurbitae
collocatae, vna ab alia remotae
quinque, vel sex digitorum spatio, & lurentur
fundi cucurbitarum de terra argillata
percussa fortiter cum pilis animalium
quan-
@

R A Y M V N D I L V L L I
quantum illi fundi furnellum intrabunt
per tria foramina summitatis dicti furnelli,
& ad spissitudinem materiae, & pone cineres
puros benè cribellatos subtus benè
compressos ad spissitudinem quinque digitorum,
& pone ad nasum cuiuslibet ale~bici
phialam vnam vitream colli longi ad
finem, quod continens illarum phialarum
non sentiat furni calorem, ne aqua phialarum
possit refluere, neque spiritus recedere
aut fugere. Postea habeas lignorum
ferraturas, de quibus prouisionem habeas
magnam, & accipe duas partes, & partem
dimidiam marci torcularis vindemiarum,
aut de tomba minuta, vel de tanno sicco,
& misce cum dicta ferratura. Et de tali co~positione
furnum tuum imple, pòst ignem
tuum accende in duabus extremitatibus,
& eu~ accendere permitte. Nam alius ignis
non est tibi faciendus, quousque videbis
distillare sex guttas aquae, vel 10. aut 15. vel
20. Et quando ad viginti distillaverit, fac
ignem cum paruis lignis, siue busquetis lignorum
siccorum, & sic paulatiuè incipe
facere ignem flammae in directo materiae.
Et vide, quando distillabit, quòd aqua fit
clara, & quando erit ad quindecim puncta,
& aqua erit clara, & fumi subtiles continua
tinua
@

P R A C T I C A. 169
igne~ illu~ e'qualiter. Et si videas, quòd
de quindecim pu~ctis ad duodecim reuertatur,
aut minus, fortifica ignem, & continua
secundu~ punctum suae distillatio~is, &
postea tertiò fortifica igne~ tuu~ de vno pu~cto
vltrà, & continua vsque nil plus distillet,
& tunc dimitte ignem facere, & claude
furnum tuum, & refrigerari permitte, & si
aqua fit fina & clara sine aliquo colore
turbido, vel fine turbulentia, hanc accipe
& custodi, & phiala~ obstrue cum cera tepida,
ne aliquid respiret, nec aer intret,
quia statim corru~pere~tur spiritus, qui sunt
subtiles per aere~, qui intrat plenum immu~ditia
ac extranea natura. Recordare, qua~do
incipies ignem facere lignorum siccorum,
quòd vasa tua debent esse habituata
de pasta suprà dicta, atq; lineis pannis circundata,
phialaeque benè latatae ad nasos
alembicorum, de luto eodem pone~do vnam
palea~ inter nasum alembici & benda~
lineam. Nam plerumque dum ignis operatur,
aer vult exire & respirare, quando
continentem no~ habet, qui eum possit retinere.
Na~ calidus & calorosus est, & subiectum
quod eum retinet, calorem excellentem
pati non potest. Et ideo indiget aliquo
loco, in quo valeat respirare. Aperi
Z ergo
@

R A Y M V N D I L V L L I
ergo ei foramen, quando sufflare audieris.
O pater, quomodo fecisti practicam ita
longam? Fili, vt sit habituatus in omnibus
rebus paruis & magnis, & vt habeas specialiter
& generaliter ignium notitiam, &
aliarum operationum, per praesens capi, &
etiam omnium lutamentoru~: quia nostrae
non est intentionis, quòd amplius de ipsis
dicamus, cùm sapienti intuenti & intelligenti
mediante praedicto nihil est ibi subtile.
Et quia postea dicere potes, quòd menstruale
foetens est ad tuum pre'ceptu~, quod
est res vilis, per quam omnia corpora in
eorum primam naturam breuiter conuertuntur,
& est pura & propria origo rei mirabilis
& vtilissime', sed cum intellectu claro
ipsam cognoscere scias. Fili, menstruale
hoc elementariè factum, est vnum corpus
organisatum & aquosum, per altam virtutem,
quae quartum elementum est, quod
est ignis calorosus, quae miscet omnes res
vniformiter, ad qua~ mixtionem homo no~
potest attingere, nisi fit ignis magister, qui
de tribus rebus vna~ fecit per sua~ reductione~,
prout vult natura, que' hoc vniformiter
miscet cu~ humore, qui est principiu~ nature'
maioris operationis. Quaestio, Pater quid
est tertium? tu non posuisti. Fili, forma fine
materia
@

P R A C T I C A. 170
materia stare no~ potest, nec res quaecunq;
fieri potest, si forma defecerit, nec D. potest
esse sine B. qui habet res formare, quae
in mundo sunt, hoc est ar. viuu~, & inde nomen
habet, prout in theorica dictum est.
Sic dicimus de C. quod formatum est de
B. quoniam sic vult A. propter quod probatum
est, quod plus est ibi de B. quàm
de C. vel de D. & haec est causa, quam
per proprium nomem menstruale vocamus,
& hoc est, quia in simplici vnitate
seipsam collocauit cum magna potestate,
qua~ lucrata fuit à tribus proprijs substantijs
coniunctis in vnam, quae est intus, co~munis
cuilibet corpori minerali & lapidi
similiter, & est rei vegetabili subalternata,
prout tibi traditum in proprietario nostrae
praesentis artis. Quare tibi dicimus, cp benè
eius virtutem agnoscas, ac suam potentia:
na~ postea cu~ illa alias cognosces, que' sunt
maioris pote~tie'
& valoris.
Quare in memoria
habeas

prima~ ipsi9 figura~,
per E. significata~,
que'
est hic praesentata.
Z 2 De
@

R A Y M V N D I L V L L I
De prima parte solutiua per formam practice.
Et de liquefactione.
C A P. X.
F Ili lucem mundi, vel partem ipsius oportet, vt nunc dissoluas per liquefactione~ omnium suarum partium, que' sunt
substantiales & accidentales custodia~tur
in trituratione facta motu ignis co~tra naturam,
vnde stolidi delusores ignorant eius
mensura~, & ideo hoc modo ficies, absque
tangendo materiam pedibus aut manibus.
Tu in virtute A. vnam vncia~ accipe
de F. benè purgatam per capellam, vel cinericium
forte. Et illud benè percussu~ in
rotellas scinde per petias paruas, curtas &
strictas. Postea in duas partes aequales diuide,
& accipe duo vasa vitrea, solutoria nu~cupata:
sed melius liquefactoria sunt dicta
& vocitata, quorum in hoc regimine forma
& mensura tibi demonstrabuntur in
capitulo vasorum, & in quolibet istorum
duorum pone vnam vnciam cum dimidia
de E. scilicat octauam partem totius menstrualis,
proijce statim intus qua~libet partem
de F. & incontinenti non negligenter obstruas
@

P R A C T I C A. 171
obstruas os vasis suo cooperculo, & luta
benè iunctura~ de luto ia~ dicto, vel de cera
clara & mu~da, quo facto, pone in balneo
Mariae calido per triduum, vt Deus det tibi
bonam diem.

De liquefactione G. qui est Mercurius philosophorum.

C A P. XI.
F Ili vnam vncia~ accipias de G. & pone in phiala vitrea longi colli, in qua prius posueris tres vncias de E. & statim obstrue,
vt nihil respiret de suo cooperculo,
cum cera communi, & benè sigilla. & pone
in balneo Marie' calido per biduum naturale,
& post biduum in aquam claram
reperies dissolutam.

De coniunctione & matrimonio dictarum liquefactionum.

C A P. XII.
P Ostea accipies F. & aquam in alia~ ampullam colabis vitream mundam, & vas multum benè inclinabis & cautè, ne
terra de F. cu~ aqua colari possit, nec aqua
turbari & dicta phiala~, vbi posueris aqua~
de F. obstrue, vt suprà de alijs dictum est,
Z 3 & ad

@

R A Y M V N D I L V L L I
& ad partem pone. Postea inco~tinenti super
solutorium de F. quod debet dissolui,
pone suum alembicum, qui districtè & sapienter iungatur cu~ luto suprà dicto, post
hoc supra cineres cribellatos situetur, &
ponatur inde supra furnellum, & fac primum
ignem, facias que distillari, & humorem
in phiala vitrea fume, & fac de sarraturis
lignorum ignem, & quando humor
quasi distillatus fuerit totus, fortifica igne~
de carbonibus paulatim, secu~dum quod
videbitur ad punctiualiter calcinandum
terram, sed à nimio calore custodi, nam vidimus,
quod ad calorem solis factum est.
Intellige bené, nisi velis fatuus fieri, & da
hunc calorem continuè per vndecim horas,
post furnellum obstrue, & vade dormitum,
& de mane accipe tuum calcinatorium
(quia sic nominatur propter operationem
sue' proprietatis, quod tibi (offert)
actus materialis) & infra proijcies me~truale
saepè dictum, in quo G, dissolutus est, &
illud videbis operari, & furnum in altum
ascendere, & metallum calcinari cu~ liquefactione,
sed melius quàm antè obtura de
proprio cooperculo, quod intra intus, &
caue ne ponas in alium calorem, quousq;
fuerit operatu~ sua propria virtute, & postquam
quam
@

P R A C T I C A. 172
operatum fuerit, & requieuerit, luta
benè iuncturam cum cera communi, &
sic lutatum pone in calido balneo Mariae
per triduu~ naturale, prout aliàs fecisti, quia
fit expedit, postea aquam cela, & humore~
distilla, & calcina terram, vt suprà dictum
est, & totiens reitera, quòd tota terra fit
dissoluta per istud regime~ in forma liquoris,
& semper limum solutu~, ad parte~ pone,
veloleum arte dissolutum, quod est substantia
corporis per aquam depurata, &
portata per aquam venti. Et quando totu~
erit dissolutum insimul coniunge, postea
pone per mensem cum dimidio, ad putrefactionem
in calore temperato, vbi vas optimè
fit luttum cum suo dicto cooperculo,
& sic debet fieri figura de I.

De coniunctione rubei.
C A P. XIII.
P Ostquam diximus de albo, dicemus nu~c de rubeo. Fili, corpus solis totu~ essentiale est respectu arge~ti. Ideo auisari debes,
qualiter eum habeas transmutare, per
que, & cu~ quibus: nam omnia ipsius opera
co~cordant in vnius operationis essentia, si
scias considerare illud, quod principaliter
Z 4 philo-
@

R A Y M V N D I L V L L I
philosophicè dicemus de aqua corruptibili,
quae sua virtute magna liquefacit &
fundit sole~ & in aerem superius fert, quod
est nostrum secretum, & omnis alterius
philosophiae.

De aqua corruptibili.
C A P. XIIII.
T V in virtute A. recipe vnam vnciam aquae compositi argenti per alembicum distillatae, & in illam proijce § de G.
vegetabili, postea pone intus de auro fino,
secundum pondus de G. Pòst pone in
baneo Mariae per triduum, vel quatri duu~.
Et infra illum terminum reperies, vt carbo
nigrum, tunc infrà pone duodecim partes
de E. pòst ad putrefactionem pone per
mensem completum.

De alia aqua corruptibili.
C A P. XV.
R Ecipe duas § j. de G. vegetabili, & humorem eius per alembicum extrahe cum duabis vneijs, vel tribus aquae
rectificatae simpliciter, quae est aqua viua,
& proijce intus tuum solem, quem dissoluere
uere
@

P R A C T I C A. 173
volueris. Haec dissolutio est sub conseruatione
suae forme'. Ideo sapientes Physici
faciunt de illo potabilem aquam, separando
per alembicum, pòst infra proijciu~t
de iure, vel succo lunariae, quantum volant,
& quòd vident aurum totum dissolutum
in illa aqua vegetabili in colore solis,
& sic de tribus rebus formamus figura~
circularem, significatam per K.

De secunda parte solutionis; qua est solutio &
separatio elementorum.
C A P. XVI.
F Ili, quando totum album compositum per mensem cum dimidio putrefactu~ fuerit, nunc erit benè animatum, & virtutis
magnae (&) benè appreciatum, & ab isto separabis
elementa per modum, qui sequi(tur).
Amouebis à vase, in quo tua est materia
cooperculum, & super pones alembica~
optimè lutabis, & in balneo Mariae calido
pones, prout melius ac discreti9 scies,
& sicut per nostram doctrinam ostendere.
Et primò recipies aquam, quae per distillationem
exiet per leuem ignem aequaliter
continuatu~, quousque nihil distillari
Z 5 possit,
@

R A Y M V N D I L V L L I
possit, tu~c ab igne cessa, & infrigidari permtte.
Postea vas accipe, & super cineres
pone in alutello, & paulatiuè vigorando
ignem in furnello, aerem distilla totum
cum suo igne mixtum, & illum recipe in
phiala vitrea, qua~ obtura benè, vt dictum
est, & ad partem pone, illud autem, quod
in fundo remanebit, cucurbitae combustu~
& arsum, erit tanquam terra sicca & nigra.
Pater quare aquae distillatio fit in calido &
humido, cùm aer distilletur in sicco & calido?
Fili ratio est, quia substantia aquae de
natura subtili ostenditur. Quare opus est
illam aquam extrahi per substantiam humidam
& calorem subtilem multum, cùm
artificialiter non posset esse subtilior separatio
balneo Mariae, in omni quod visum
est, quia aqua stans in sui natura ignitione~
non sustinet, & ideo necesse ess, cp cum igne
per medium corrupto, separetur. Sed
aer & ignis, qui sustinent ignitionem, supra
cineres distillantur, quoniam partes
grossae & calores terrestres separantur, &
ad aera superius ascendunt. Sic diuides, &
separabis tria elementa, quae ad album sunt,
significata per L. M. & N. quia ad album
non est ignis, sed ad rubeum sunt omnia
quatuor elementa significata per O. P. Q.
R. Quo-
@

P R A C T I C A. 174
Quomodo Artista debet habere terram fixam.
C A P. XVII.
F Ili post hanc separationem babebis terram fixam, & quòd nihil ex ea possit amplius sublimari, & hoc post rectificationem
quatuor elementorum, per quam
secundum regimen est constitutum, quod
est vnum de quatuor principalibus regiminibus,
in hac separatione nitaris superare
proprietatem Mercurialem in tua mixtione.
Nam si hoc feceris, naturae victricis
magister eris. Et hanc rem intellige in premista
mixtione prima, prout tibi diximus
in theorica nostra. Ideo tibi necesse est, cp
Mercurialium proprietates superent proprietates
foete~tis menstrualis, si velis inuentor
esse preciosi perfectionis naturae. Fili
ratione huius vocabuli 'pprietates tibi datae
sunt oe~s res ad cognoscendu~, videlicet
materiarum virtutes, & sicut in proprietario
huius artis extitit declaratum. Ideo,
quia proprietas quaelibet, quamuis non fit
nisi vna omnibus mineralibus communis,
veruntamen ipsa determinationem recipita
pit à
@

R A Y M V N D I L V L L I
sua causa, sicut visibilis experie~tia cum
lumine claro nobis effectualiter ostendit
post eius diuisionem per quatuor elementa,
& sicut videre potes manifestè modo simili,
quia proprietas, quae est in parte terrae
dessicat multum, congelat & fixat. Et
illa, quae est in aqua, refrigescit multum,
dissoluit & lauat. Et illa, que' in aere est, humectat,
madidat, lenificat & fluere facit
partes discontinuatas, & quae in igne est,
calefacit & tingit. Ad huc accipit haec proprietas
aliam determinationem secundum
materiam elementi sui in grossitie & subtilitate,
per varietatem & variationem, propter
quam sunt quatuor ignes principales
obseruandi ad respectu~ substantie' proprietatum
quatuor elementorum. Ideo,
quòd proprietas, quae est in terra grossioris
est substantie', & fixioris naturae, per qua~
contra ignem maiorem tolera~tiam habet.
Ideo sibi proprius debetur ignis, secundum
suae naturae exigentiam, & sic est de
alijs elementis. Quare patet, quòd sub co~seruatione
sue' proprietatis materia gubernatur
per certos gradus excitantis caloris
& stimulantis. Ideo, quando separabis
elëmenta, respice, quòd materia non euacuetur
à proprietate sua per nimium
ignem
@

P R A C T I C A. 175

ignem vel excessiuum, nec contra natu-	Alias quia
ram, * Na~ ad huc illa elementa sunt dissi-	ambo hi ignes
dentia & inimici mortales generationis,	sunt destru-
nisi Geometria regula obseruetur, cum	tores & ini-
qua trahere poteris per tuum velle aerem,	mici mortales
& sine hac regula non. Fili hic est secre-	generationis.
tum, quod valet melius omni denario, ad
trahendum extra naturam, quae est verus
Mercurius proprietate plenus. Fili practica~
tibi diximus, qualiter ea~ poteris extrahere,
cum igne appropriato. Sed nuno dicemus
totum nostrum instrumentum, per
quod poteris custodire, & rectè ducere,
& opus dirigere. Quando tu volueris aerem
trahere à suo proprio hospitio, tibi opus
est assimilare naturae tuum opus. Fili
in subiecto vacuitatis sunt extrema & media
secundum magis & minus, propter
quod vnum elementu~ fugit in aliud, & in
illud reuertitur, necessitate naturae, prout
manifestè tibi exe~plificabimus, per aqua~,
in qua dissoluitur tantum dem salis, quantum
continuari potest in humdo aquatico
respectu aeritatis salis. Qua propter tibi
oste~dimus, quòd humidum est porosum,
& foraminibus plenum, in qua porositate
continuatur sal, quod est lapis naturalis in
aqua deportatus, qui est dominus lapidis,
in

@

R A Y M V N D I L V L L I
in sede sua existenti. Fili fedes sua sunt pori
& parua suarum aquarum foramina,
quae primò erant plena aere nimio subtili,
& pòst implentur de re se inspissante.
Quare patet, quòd in quanto magis inspissatur,
tanto fugit rarefactionem, & vadit
ad condensitatem, quando pori & foramina
parua implentur materia grossa,
per euacuationem simplicis, quia nullo
tempore est dare vacuum naturae, plus enim
destrueretur, quàm illud possit pati,
& ex hoc exemplum ostendemus, Physici
in scientia ve~tosorum, & nos in extractionibus
aerum naturalium. Vnde voluerunt
aliqui philosophorum antiquorum
dicere, quòd natura vacua erat ab omni
entitate, quando ad se rem attrahunt à suo
proprio gradu, sed non habent de natura
profunditatem omnem. Ideo, quia quanuis
calor ignis consumat materiam aeris
humorosam, & porosam reddat, dicta tamen
materia adhuc habet dictum locum
plenum non obstante, quòd attra hat secundum
proprietatem naturae vacuae à
dicto loco plus quàm perdiderit, prout
apparet in conualescentibus post infirmitates
magnas, natura quorum plus appetit,
quàm digerere possit, & tamen locus
ille
@

P R A C T I C A. 176
ille propriè secu~dum veritatem nunquam
moratur vacuus omnibus entitatibus naturae.
Sed solummodo à sua materia magis
simplici, quae ibi participat secundum
scientiam nostram sensibilitatis inter simplex
& simplicissimum, quae sunt extremi-~.
tates magis simplices, sicut est aer, in quo
spiramus duarum extremitatum suarum
respectu, videlicet elementi aquae simplicis
& aeris puri simplicissimi, qui per clericos
aether vocatur, quia propriè & post ignem
existit, & si hoc erat verum, nullum
elementum veram sphaeram haberet animationis
& stationis, & maximè ille aer,
qui vocatur aether, qui destrui non potest
ab igne, neque per eius calorem corrumpi,
qui semper sibi fit propinquus & iunge~s.
Ideo declaratum est, quòd nunquam
vacuitas data est naturae, quin fit de alto in
bassis sphaeris, quia ignis ibi locum habet,
sicut natura sua~ est appetens perfectione~.
Alio modo corrumperetur, & remaneret
inanimatus locus nature', qui est sphe'ra circa
vnius elementi, vel alterius, & nihilo minus
sine virtute, & fine attractione, & per
consequens remaneret à fine vacua, quod
no~ fuit aut erit vnqua~ requisitum per naturam,
quòd remaneat absq; illis potentijs,
quare
@

R A Y M V N D I L V L L I
quare vastata materia simpliciore, scilicet
aeris, quae erat humorosa in hac sphaera,
quae sibi data est & propriè sibi debetur
per medium ponderositatis & leuitatis,
deinde omni tempore in omni loco remanet
altera simplex, quam ignis destruere
neque vastare potest. Sed qua~tum ad hanc
materiam simplicissima~, cum fit sufficiens,
aut sufficienter occupatiua, vel repletiua
loci dictae sphaerae, secundum suam substantiam,
ideò volens natura in dicto loco
per suum instinctum & institutionem recuperare
per restaurationem suae deperditae
materiae cum re simili vel ei pari, desiderans
semper ad suam perfectionem attingere
recuperat eam in attractiua virtute,
cum appetitu magno ad se trahendo
aliorum elementorum substantiam per ipsorum
rarefactionem, quousque natura
debitum suum recuperauerit; scilicet illud,
quod per ignis calorem perdiderat, &
quantò plus locus euacuatur, tantò magis
illorum elementorum natura attrahit per
suum magnum appetitum, & habet maiorem
vim maioris attractionis, vt tibi diximus,
sicut apparet in condensatione aeris
& pluuiarum. Et sicut videtur, quando natura
vitalis in restauratione confortans,
recti-
@

P R A C T I C A. 177
rectificat membrum vulneratu~, quod est
vna de partibus substantiae suae verae indiuidualis,
in qua portatur, & ista est ratio
radicalis & posse naturae, sine cuius intentione
nihil facere potes, quia per istam elementa
ascendunt & descendu~t, in grossantur
& rarefiunt, componunt & associant,
disligant, & subtilia~t vi amoris. Et qua~to
ignis simplicior est cum actio~e magna
in dicto loco nature', ta~to fortioris deperditionis
suae materiae est dictus Iocus continens,
& per consequens attractionis fortioris.
Fili si hanc rem intelligis benè, scies
qualiter omnes res mundi per naturam
factae sunt, & quomodo eas facere poteris
respectu naturae, si aerem habere poteris
qui per natura~ causatur. Sed animatio
quitae essentiae ratio~alis, nulla res est, quae
sciat facere, nisi Deus creat illud. Ideo certas
res habemus, & alias scientias multas,
ad plures artes & scientias, de quibus haec
est vna, quae est forma ad scie~dum omnes
ilias, à subtiliori subiecto per natura~ causatas:
nam illud quod facit natura, destruere
possumus, & postea reformare intus ponendo
naturam, sine qua queuis cura fieri
nequit per physicum. Et hoc tibi datum
fit ad diuidendu~ quatuor elementa, quod
Aa est
@

R A Y M V N D I L V L L I
est maximum secretum, ad forma~dum instrumentum.
Et sicut de albo composito
fecisti, fac de rubeo, propter quae figuram
sequentem aspice, quae docet, quomodo
elementantur elementa, & qualiter vnum
elememtum intrat in aliud circulariter per
artificium naturale. Figura sequens ostendit,
quomodo elementa per artificiu~ constituunt
vnum elementum rotundum: ita
quòd minima pars vnius est in parte minima
alterius, aliter non esset vera nec bona
mixtio in terminatis corporibus, nec per
consequens esset bonum ad aurum, vel
argentum operandum.

De operatione secu~di regiminis, quod est
lauare. Et primò de aqua & aere, qui habet generare.
C A P. XVIII.
F Ili quando diuiseris elementa lapidis seu lapidem per elementa quatuor, opus est vt ea purges per hoc regimen. Sed
primò sciendum est, substantiam quatuor
elementoru~ & eam cognoscere, vnde tibi
dicimus, quòd terra & ignis similes sunt
in substantia lapidea, & ideo necessaria est
praepa-
@

P R A C T I C A. 178
praeparatio ignis calcinatiui. Et alia duo,
scilicet, aqua & aer sunt in substa~ia aquosa,
& naturam aquatica. Et id circo opus et,
quòd scias praeparationem ordinatam ad
exigentiam suae naturae, quia aer & aqua
indigent praeparatione; quae fit per septenas
distillatio~es, aut plures, quousq; omni
adustione vacue~tur, quae venit ex parte
menstrualis, & tunc quaelibet ipsorum plenus
vera tinctura, manebit sine crematura
vel adustione. Fili aquam & aerem distillabis
ad partem quemlibet in sua rectificatione,
& vaso per se, & feces aquae pones
cum terra, quas in qulibet distillatione
facies. Et post sextam distillationem pones
vnam guttam vel duas super calidam
laminam argenti fini & puri, que' si nigrescat,
non est omni adustio~e sua~ vacua. Pone
igitur ad septimam distillatione~ & plus
quousque argentum dimittat absque corruptione
nigra, & tunc habebis aqua~ vite',
cum qua terram ablues, & Mercuriu~ philosophicum,
confortatiuum & medium,
quod facit matrimonium tincturarum. Et
sicut fecisti de aqua lune', facias de aqua solis,
& sicut audiuisti de aqua, sic etia~ intellige
de aere, & illud, quod remanebit post
aeris distillatione~, erit ignis tinctura totus
Aa 2 plenus,
@

R A Y M V N D I L V L L I
plenus, & aurum & anima, & vnguentum
philosophoru~, sine quo dictu~ magisteriu~
compleri non potest. Et intellige fili, quare
dicimus, quòd ignis distillatur cu~ aere,
& non cum aqua. Fili aqua non habet aeris
officium facere, sed tantummodo lauare
& no~ tingere. Na~ si tingeret, ignis absq;
humore maneret. Quia aqua fugit ignem
nec faceret tincturam fusibilem defectu
humiditatis, ideo tibi dicimus, quòd distilles
ignem per aerem, quia in qualitate lecordant,
& aqua fugit ignem, quia induta
est qualitate igni contraria. Per hoc autem
discordant. Sed aer, quia est aqua magna
digestione tincta, est ole~, & etia~ tinctura
fortis, & magnae mixtionis. Et ignis
est sua tinctura, & corpus fortiter digestu~.
Et spiritus est aer, qui ignem ducet. Considera
fili ad ea, que' tibi diximus & dicemus
scilicet, quòd velis operari lapidem humidu~,
qui est substantia limosa ad aqua~ & terra~
tantum, quia de illis duobus procreabitur
purum sulfur, & sulfur siccum velis operari
ad ignem & aerem, cu~ ista sint tinctura
& perfectio totius magisterij. Fili si
misceas ignem lapidis cum Mercurio, statim
sine separatione rubeus efficietur. Et
ideo quando voles facere permanentem
tinctu-
@

P R A C T I C A. 179
tincturam, sulfur tuum in igne lapidis rubifica,
& omni tempore se amabunt.

De ablutione ignis & terrae.
C A P. XIX.
F Ili quando ignem voles abluere, primò separabis aere~, in quo quiecit per distillationem, & omnes feces, quae coloris
sunt, inter nigrum & rubeum insimul
pones, in quib9 pones suu~ po~dus de aqua
prima, & postea totu~ distillabis, quousque
no~ remaneat nisi ignis siccus, & hoc septe~
vicibus reiterabis, & inuenies igne~ tuu~ rubeu~
in puluere subtili. Fili sic de terra facies,
quousq; vacua fit ab omni humiditate,
& humiditas, qua~ separasti à terra, est oleu~
albu~, multu~ preciosu~ p' incera~do, & quia
naturae corporis magis participat, tantò
ab eo difficiluis separatur, & per consequens
tenetur pro re preciosiori pro complendo
omne elixir. Et quando videbis
terram inter ponderosum & leue in modum
pulueris esse, pone de ipsa modicum
super calidam laminam cuprí, & vide si de
ipsa aliquid euaporet, quòd si non, ostendit
quòd priuata est & mundata ab omnibus
spiritibus suis, qui eam tenebant
Aa 3 inui-
@

R A Y M V N D I L V L L I
inuitam. Custodi ipsam multum charè: na~
ipsa est magnesia, quae dabit tibi illud,
quod petis post suam resurrectionem, &
quando, sicut pre'diximus quatuor eleme~ta
purgaueris, custodi ea benè, quodlibet
ad partem in suo vase vitreo benè obturato
cum cera, & maximè & specialiter oleum:
nam aer subintrans statim corrumperet
& consumeret propter co~uicinitatem
naturae, quae in ipso est, quod quidem aereum
est ac multum volatile, & tibi sufficiat
quod diximus de benè lauando omnia
quatuor elementa.

De tertiae operatio~e, quae est creare lapidem
de suprà dicta substantia praepara§ ta, de quatuor eleme~tis.
C A P. XX.
F lli nostri lapidis operatio tertia est, cp tu reducas aerem, qui est significatus per M. post suam rectificationem cum O.
qui reducitur cu~ L. quia ipsi duo sunt duo
elementa sicca naturae fixae. Adde ergo
O. de composito rubeo cum L. quae est
de composito albo, vt mixtio, quae per co~fortatio~em
fit, fit vtilior praeparatio de O.
& I.
@

P R A C T I C A. 180
& I. sic vt recipiant & recupere~t maiorem
humiditatem per attractionem, quam in
sua calcinatione perdiderunt, per quam
priuatum est ab omni humiditate. Et ideo
qua~do siccu~ est, & ommi humiditate sua vacuum,
specialiter libentissimè suum humicum
aquaticum epotat. Et si tu nos intelligis,
intelliges id, quod diximus in nostra
theorica in capitulo sexagesimo tertio,
quod incipit, Intentio naturae fili, & super
illo, quod diximus de perfecta pre'paratione,
quae succedit purificationem elementorum
suprà dictorum. Fili haec praeparatio
valet omne aurum: nam per eam lapides
fini fiunt & preciosi ac omnes perlae &
magaritae. Ergo fili ad consequendum dictam
hanc praeparationem, accipias M. ad
consequendum naturam, & suum affectu~
& illud diuides in duodecim partes ad po~dus
de O. & L. quoniam medietas de M.
ad plus est necessarium vt custodias, & cp
alia pars fit aequalis ad pondus de O. & M.
diuisum in duodecim partes, & qua~libet
partem pones cum eo, & cum L. totu~ insimul
mixtu~ infra vas simile alijs. Sed illud
appellamus isto regimine Ymen . Postea
obturabis vas tuum de suo cooperculo vitreo
cum cera, & pones in fino, & ibi facies
Aa 4 es enu-
@

R A Y M V N D I L V L L I
enutriri in pascendo cum modica aqua
primò, & postea cum maiori, sicut natura
te docet in paruorum pueroru~ educatione.
Et non fis lentus, neque piger de imbibendo
terram de quindecim in quindecim
diebus, secu~dum quod videbis, quod
comedet & conuertet, nec te taedeat hoc
opus multis reiterare vicibus, & quando
reperies quòd erit congelatum & co~uersum,
& siccum, pone in sicco igne per die~
vnum naturalem. Postea da ei plus M. &
fac totum vt tibi diximus: nam in isto opere
non potes errare, dum tamen patientiam
habueris in longo, & taedioso nutrimento.
Fili videbis ibi tot, & tantos colores,
de quibus no~ cures, quousque materia
ducatur & terminetur in pulueres albos
finos, vel in terram albae foliatae in colore
margaritaru~ translucentiu~. Et si videris
in forma puluerum alborum subtilissimorum,
scias quòd est maioris fortitudinis,
& maioris virtutis mineralis sulfurei
ad congelandum Mercurium, & transmuta~dum
omnia metallica corpora post sua~
elixatione~. Fili no~ volumus hic tibi longu~
facere sermonem, ne tuus impediatur intellectus
per verba. Na~ nostra theorica tibi
fatis potest sufficere, q' benè conuertere
potes
@

P R A C T I C A. 181
potes in practicam veram per hanc, quam
tibi damus. Haec est res quaesita terra foliata
congelabilis, noster arsenicus, sulfur
nostrum, quod completum est ad album
profacie~do medicinam ad argentu~, sicut
tibi dicemus, cùm iam fit sulfur completum
album non vrens, per quod medicina
fieri debet.

De compositione sulfuris rubei.
C A P. XXI.
F Ili sulfur album accipies, & illud imbibes per imbibita~ rotationem de aqua rubea post dissolutionem eius in dicta aqua.
Et quando aqua in illo fuerit congelata
ad medium sui po~deris totum album
erit, tunc ignem carbonum fortifica: nam
aliud facere non est opus, quousque videas
rubeum sicut scharletum, pòst fortifica
ignem cum flamma, quousque sublimetur.
Fili, scito, quod sublimabitur, erit
sulfur album, nobile multu~, & illud, quod
remanebit in fundo vasis fixum, erit sulfur
rubeum fixum, sicut sanguis, rubeu~, multum
clarum & preciosissimum, & tibi hic
fit oste~sum, quod illud, quod erat album,
versum est in rubeu~ manifestum per ignitionem
Aa 5 tionem
@

R A Y M V N D I L V L L I
& ignibilitatem aque', quae ibi posita
est per substantiam sulfuris albi essentialiter.
Et de hoc fit tibi speculum substa~tia
plumbi, & pro tanto tibi sufficiat traditio
compositionis sulfuris albi & rubei, à
quo per artificium quartae operationis beneficio
elixir factum est ad complendum
& transmutandum omnia corpora metallica
imperfecta, & diminuta in verum aurum,
& in verum argentum.

De quarta operatione, per quam fit compositio
elixiris. Et primò de compositione lapidis, qui est primum sulfur.
C A P. XXII.
F Ili, quando velis facere medicinam, considera primò cui perfectioni praeparationis ducere proponis, & supra quale
corpus vis proiectionem facere: nam de
illo corpore; supra quod vis facere proiectionem
medicine', debes in ea ponere, sed
si ad vltimam praeparationem intendis ducere
philosophicè, quale corpus imponas
non est curandum, nisi solummodo argentum
viuum, quod est medium & mediator
omnium, & si non intendis, nisi ad
quan-
@

P R A C T I C A. 182
quandam subtilationis simplicitate~ frondem
medicinam ducere, debes corpus,
supra quod proiectione~ facere velis, subtiliare,
supponamus ergo, quòd fit supra
stannum, tunc si tuum elixir compones,
recipe duas partes cum dimidio argenti
fini subtilissimè limati, & de illo fac amalgama
cum quinque partibus argenti viui
communis simul iungendo, & ducatur ac
formetur ad modum butyri, quòd partes
argenti dicti fentiri non possint. Deinde
cape mediam partem Iouis, & illum funde
tribus vicibus, & proijce in aceto distillato,
& amalgama, & ciba de vna parte
argenti viui insimul molendo, quousque
fiant vnum corpus. Postea illa duo amalgamata
laua, quodlibet ad partem, cum
sale communi praeparato, & in aceto distillato,
dissoluto, quousque acetum exeat
clarum, purum & mundum, inde amalgamata
duo iunge, & iterum simul ablue cu~
sale & aceto distillato, molendo, & miscendo,
& lauando, quousque acetum, vt
supra clarum remaneat. Postea laua totum
in aqua dulci, vt totum sal exeat, & desicca
aquam ad solem, vel ad ignem lentum.
Fili magisterium nostrum in duas partes
est diuisum, sclicat, in creando lapidem,
dem,
@

R A Y M V N D I L V L L I
& componendo medecinam. In prima
parte argentum viuum ponimus, tale,
vt diximus in tota nostra theorica, & in
principio nostri magisterij in practica positum.
In secunda parte debet addi sulfur
cum materia metalli. Fili sulfur est suus ignis,
qui materiam digerit metalli, & argentum
viuum, quod ibi nominatur loco
medij, & stat inter sulfur & corpus. Et hoc
tibi dicimus, vt in verbo rusticano non intelligas,
neq; communi, sed in verbo philosophicali
nos tibi dicemus, quòd alia
sunt media cum extremis differentialibus,
quia alio modo no~ possemus dicere, qua~do
materiae sunt transmutatae philosophicè.
Et ideo, quando philosophicè dicimus,
debes intelligere de materijs iam tra~smutatis
per virtutem, opusque philosophiae.
Et quando rusticaliter dicimus, intelligere
debes de materijs, quas natura communis
omnibus gentibus creauit, accipiendo
ab illa similitudinem. Ideo in verbo philosophico
tibi dicim9, quòd alia media sunt,
sine quibus tincturae fermentorum addi,
nec misceri possunt cum tincturis vngue~ti
rubei. Et ideo nobis opus est, vt tra~seamus
ex eodem medio ad mediu~, donec simus
in extremis, quae petimus. Fili cibamentu~,
quod
@

P R A C T I C A. 183
quod nos tibi dedimus, philosophicè loquendo,
est vnum de mediijs inter aquam
& spiritum, scilicet, qua~do in puluere~ versum
est per alterationem, Et sulfur & aer
sunt extremitates: sed absque philosophiae
volu~tate tibi dicere poterimus, cùm ibi fit
alteratio, quòd argentum viuum vulgariter
intellectum, ratione suae similitudinis,
est medium perfectiuu~, multiplicatiuum,
& completiuum elixiris, quia effectiuum
est omnis fusionis metallicae, & totius ingressionis,
ratione sui ponderis, de quo suprà
loquebamur ad voluntate~ nostrae philosophiae
in sua prima extremitate, quòd
eum eleuauit de necessitate, & alterauit in
sua speciali differentia. Secunda extremitas
absq; voluntate philosophiae dicimus,
quòd sunt metalla ad componendum elixir.
Et alia media & extremitates, philosophicè
loquendo, sunt materiae post earum
purificationem mundam, ideo, quia inter
sulfur & argentum viuum est puluis factus
ex corpore; & argento viuo, & inter dictu~
puluerem, in quo est sulfur & finis magisterij,
sunt duo arge~ta viua, quae sunt causa
co~tinuationis partium dicti pulueris in finam
medicinam, & inter aqua~, est calx, &
aer. Fili totum initium & finis huius operis
ris, fit
@

R A Y M V N D I L V L L I
fit tantummodo per vnam solam operationem,
quam vocamus propriè reductionem.
Fili intellige benè potestate~ naturae,
quae totum debet mutare. Sulfur nostru~
est terra subtilis, vel aqua sicca, in ventre
cuius ignis naturae fortiter multiplicatus
est, causa suae siccitatis est terminatio
humiditatis calorosae, quam accepit à co~pressione
ignis, qui est in suis visceribus &
ventre. Fili argentum viuum est liquor inundans
& fluens, praeseruans ignem à co~bustione
& arsura, & aer est materia sulfuris,
in qua compromititur & comprimitur
ignis per ingenium magisterij respectu
naturae, quousque terminetur in terra~
siccam & subtilem, quae est sulfur, & sicut
aer, qui est materia ignis induit eius formam
in eo: ita arge~tum viuum est materia
sulfuris, & conuertitur in ipsum ratione
proprietatis suae naturae. Quare fili no~ mireris,
qua~do res videbis mutari coram oculis
tuis per potentiam sulfuris, quia multum
calidum est & siccum, & calorosum.
Ideo necessarium est, quòd proprietatem
ignis habeat, videlicet aperiendi partes totius
corporis, & argenti viui, & penetrandi
ac terminandi, quia per calorem, quem
habet in se, naturaliter aperit poros clausos
sos &
@

P R A C T I C A. 184
& feratos. Et cum ignis fit substantialiter
colligatus & collectus in substantia
subtili, cu~ tota illa etiam vaporabiliter intrat
infra totum corpus, cùm eius substa~tia,
per qua~ ligatus est & collectus, fit multum
sicca, terminat & congelat humiditatem,
in quam intrauit, secundum sui caloris
informationem, qui est instrumentum
informatiuum & digestiuu~ naturae. Et sic
fili dictum sulfur nostrum habet virtutem
sigillandi & formandi simile sibi, & omne
quod petitur, & non retine~di in se. Et ideo
dicimus, quòd est pater & semen masculi,
per ignorantiam, cuius multi deciderunt
Alchymistae fatui & non experti, credentes
sine igne nature' fixare amalgamata, no~
custodie~tes rectum, neque rectitudinem
rei propriae, quae deberet eis deducere &
adducere ad perfectionem vere' digestionis.
Quaia arge~tum viuum minerale res est
multum crudae, & grosse' substantie'. Quare
opus est, quòd fortis virtus sibi administretur,
quae iuuet eu~ duci ad perfectio~em,
& de hoc largè fuimus loquuti in libello
intentionis Alchymistarum. Id circo fili in
nomine illius Domini nostri, qui pro peccatoribus
passus est mortem crudelem,
incipe nostras alterationes philosophicas
facere
@

R A Y M V N D I L V L L I
facere per hunc modum, faciendo primò
signum sanctae crucis, ne diabolus tibi noceat,
& intellige qua~do dicimus ar. vi. vulgare,
hoc dicimus ad similitudinem illius,
quod ei assimilatur per artem viuificatu~:
quia metallorum corpora differentia~ recipiunt
per illum modum, per quem argentum
viuum dissert à suis similibus. Et
quando similes dicimus, hoc est ad differentiam
purorum, & impurorum metallorum,
& hoc tibi fili datum fit pro regula
graui & profunda in tuo adiutorio ad co~ponendum
regalem medicinam in hunc
modum. Accipias vnum vas vitreum cum
longo collo, vnius palmi, & fundo rotundo,
& ore stricto, adeo, quòd non possit
intrare, nisi tuus digitus medius largè, &
ad modum colli ampullae factu~, & habeat
cooperculu~, quod subintret, & benè iungatur.
Post recipe amalgama, & in sex partibus
illius pone partem vnam lapidis nostri
in fundo dicti nostri vasis. Pòst artificiosè
pone tuum amalgama infra, sine violëntia
ad longum vasis, & quòd cooperiat
lapidem totum, modo tali, quòd lapis
respirare non possit, quando sentiet calorem,
nisi per medium amalgamatis: quia
necessaria res est, quòd amalgama nostri
lapidis
@





Haec figura ponetur folio 185.
@


@

P R A C T I C A. 185
lapidis vaporem accipiat, & in suo ventre
retineat, & per illum alteretur. Postea colloca
vas tuum suo cooperculo coopertu~,
in furnello, inter cineres compressos vsq;
ad quantitatem materiae, vel modicu~ minus,
videlicet de spissitudine dorsi cultelli,
vel minus, & hoc fac, vt videre possis alterari
materian, & pòst accende ignem, si
vis, de puluere carbonum, vel de sarraturis
lignorum. Et fic dimitte, vt paulatiuè calefieri
incipiat, vel si vis de carbonibus, qui
faciant ignem sine fumo. Et quando sentiet
calorem, tunc calor sulfuris mouere
incipiet, & quòd est in suo vapore inspirabit
in substantiam argenti viui, & penetrabit,
& co~gelabit amalgama. Primò in forma
argenti fini, demitte ad huc ignem co~tinuari,
quia metallica species tibi ostendet,
quòd totum sulfur non est ad huc in
vapore eleuatum, dum ad huc omnes suos
affectus non praestitit, neque virtutes, nec
ad huc intraueru~t ventre~ dicti amalgamatis,
quoniam non debes intentionis esse,
quòd habeas creare vnam petiam metalli
per dictum sulfur, in quo metallo modica
est virtus, sed creare medicinam, in cuius
substantia sunt congregate' plures & multae
virtutes, per quas, & in quibus facies
Bb postea
@

R A Y M V N D I L V L L I
postea alia, quae ad miraculum sunt reputata,
per omnem persona~ magnam & diuitem,
nisi fit philosophus, qui suas agnoscat
potentias atque virtutes, per quas operatur,
& quas tibi dicemus, dum eas teneas
secretè. Fili effectus sulfuris que~ debet
tradere & praestare dicto amalgamati, est,
quòd ratione potestatis proprietatis suae,
conuertit eum in finissimos pulueres. permitte
igitur eum continuare in tuo igne:
quia aliter non habes facere, quousq; videbis
dictum amalgama in puluere~ in sua
superficie conuersum. Et hoc totum fit in
quatuor, vel sex horis, vel modicum plus,
aut minus, secundum quòd ignis benè &
discretè continuatus est, respectu proprietatis
materie': sed statim, cùm videris signu~
dicti pulueris, amoue à furnello ignem, &
refrigescere permitte, vt virtus ignis nostri
non debilitetur. Fili si modicum huius
sulfuris proijciatur per talem infusionem,
vt tibi suprà diximus, supra multum corporis,
tali modo, quòd habeat potentiam
super illud, statim illud reducet in puluerem
multum subtilem, color cuius erit talis,
sicut color corporis, in quo spiritus totus
infusus est virtute diuina. Ideo fili habeas
intellectum bonum multiplicandi
dictam
@

P R A C T I C A. 186
dictam materiam virtute sulfuris primi,
entequam facias medicinam.

De multiplicatione nostri secundi sulfuris, &
proprietatibus eius.
C A P. XXIII.
F Ili non debes potentias omnium tuorum sulfurum ignorare, pote~tiae quorum duobus reperiuntur modis, secundu~
numerum graduum suarum virtutum, scilicet
per signa & experientias, quae rarificant
claro lumine ratione~ sensus. Fili virtutes
punctualiter & gradualiter sunt colligatae
& congregatae per augmentationem,
& confortationem in substantia sulfuris
nostri. Ergo tibi dicimus, quòd qua~to
plures habet gradus punctuales, tantò
habet maiorem potentiam sua substantia
alterandi omnia pondera binalia, & duplicia,
quodlibet de decem numeris. &
hoc agit propter dictae virtutis proprietatem,
quae est in eius forma, per quam materia
specificata est in substa~tia sulfuris, &
si plus ponas, maiore~ virtute~ accipiet substa~tia
succede~s, propter pluralitate~ virtutu~
captaru~ & collectaru~ in p'cede~ti substa~tia
Bb 2 exem-
@

R A Y M V N D I L V L L I
exemplum ponamus, quòd primum sulfur
in se non habeat, nisi quindecim gradus
punctuales in numero virtutum, propter
quam ratione~ vis experimentalis nos
docuit, quòd sulfur, quod non habet nisi
vnum gradum virtutis, reseruato pondere
simplicis substantiae, alterat duo pondera,
integra, quae possunt partiri, vel diuidi in
20. numeros, qui sunt dicti & nominati
simplicia pondera. Nos numeramus pondera
simplicia 1. 2. 3. 4. 5. & 6. 7. 8. 9. vocamus
numeros co~positos simplices, & 10.
vocamus numerum integrum, quia recipit
relationem de vno, & ideo gradualis
virtus nostri sulfuris correspo~det 10. & sic
de alijs. Et ideo intellige, quòd per differe~tiam
ponderum materiarum conuertibilium,
& per intentionem & remissionem
virtutis sulfuris, virtus specificat dicta~ materiam
in diuersam formam, sicut declaratum
extitit in tractatu graduum magnae
medicinae. Igitur fili, postquam vna virtus
integra punctualiter congelat 10. argenti
viui in metallum perfectum per proiectionem
vnius ponderis supra 10. substantialiter,
consequenter vnu~ pondus 50. virtutu~,
congelat 500. ar. viui proportionaliter in
metallum perfectum, quia nullo tempore
virtus
@

P R A C T I C A. 187
virtus minoritatem accipit propter diminutionem
sui actus, quin operetur secundum
proportionem gradus suae actionis,
prout gradus piperis calidi in quarto gradu,
sensibiliter operatur in natura humana,
ac etiam pars eius propter virtute~, quae
vniformiter stat in toto, & in tota substa~tia
piperis, & ideo pars gradus similiter est in
eodem gradu. Quia tantu~, quantum substa~tia
& virtus potest co~tinuare, tanto mo~strat
effectum propriu~ sue' operatio~is, que'
dependet à sua gradualitate. Et si pondus
vnius aut alterius proijciatur supra minus
sui ponderis proportionalis, tunc faciet in
illo metallo maiorem combustionem siue
ignitionem, & in tanto vltra, qua~to igneitas
& virtus suae potentiae extrahitur digerendo,
& vltrà ardendo & comburendo.
Et in quanto erit vltra proportione~ ponderis
conuertibilis, intanto magis ac melius
consequetur effectu~ alterationis perfectae,
si pondus conuertentis non ei augmentetur
proportionaliter tantum, sicut
conuertibile est in substantia augmentatum
vltra proportionem recti ponderis.
Fili, per hanc intentionem si nos benè intelligis,
potes habere verum pondus virtutum
nostri lapidis, quousque tibi potentiam
Bb 3 tiam
@

R A Y M V N D I L V L L I
oste~dat simplicis ignitionis no~ vrentis,
& est terminus & mensura, hoc est, qua~do
congelat arge~tum viuum in metallum
perfectum, & eum in speciem specificam
auri vel ar. dimittit. Et quando dimittit ea~
in speciali forma sulfuris, id est, pulueris
subtilis, tunc ostendit, quòd magnae ignitionis
est, nec propter hoc eum minus appreciari
debes, sed fortius honorare, cùm
ferri possit ad simplicis ignitionis terminum,
per discretionem operatoris sapientis
in doctrina, qua~ superius ars confert in
substantia multiplicatiua. Ideo multae virtutes
collectae in vno paruo subiecto, se
extendu~t & amplia~tur in multam & magnam
materiam termina~tem eam, & portantem
ad aliquem gradum perfectionis,
secundu~ actionem potentie' perfectiue', ac
exhibitionem ponderu~ administratorum.
Postea fili ad melius intellige~dum partem
illorum, quae diximus per experientia~ visibilem
accipe lapidis partem vnam, & ei
decem partes arg. viui, administra amalgamati,
vel simplicis, & vide quomodo terminabitur
post ipsius transmutationem, si
eum in forma specifica dimittet arge~ti, potes
indicare, quam virtute~ habet. Et si perfectè ar. vi. non congelat, minoris virtutis
est, &
@

P R A C T I C A. 188
est, & tunc requirit, quòd pondus co~uertibilis
debet diminui cum pondere co~uertentis
augmentando. quod si dimittat argentum
viuum in forma terrae albe' in vna
massa, virtus eius ignificatiua dat tibi agnoscendum,
quòd fortioris actionis est, qua~
erat in principio, & ideo maioris valoris:
nam quantò plus tenet vltra specificationem
formae metalli perfecti, tantò magis
potest contra aliud arge~tum viuum, propter
potentiam virtutis lapidis in ea diffusam.
Et si in formam pulueris dimittat, tu~c
signum oste~dit, quòd nobilis & fortis virtutis
potentia munitus est. Accipe igitur
vnum pondus illius pulueris, & appropinqua
illud decem ponderibus argenti viui
sicut suprà diximus. Et si transmutet in similes
pulueres, debet iudicari virtutis excellentis.
Continua igitur fili hanc operationem,
quousque venias ad illum gradum,
quòd vltimò mutat non solum arge~tum
viuum in puluerem, aut metallum
perfectum, sed solummodo in terram albam
in modum massae frangibilis. Fili hoc
est argentum viuum, quod mutatum est
in formam perfecti metalli, & habet virtutem
simplicis ignitionis ad aequalitatem
sui numeri integri, sed quando haec virtus
Bb 4 respectu
@

R A Y M V N D I L V L L I respectu dicti numeri in co~positione medicinae
nostrae non sufficit, cùm proportionabiliter
se non extendit, nisi ad terminationem
dicti argenti viui ad forma~ metalli,
& non ad terminationem suorum elementorum,
quae in medicinam debent
terminari, nisi hoc per aliud pondus fieret,
& per ingenium subtile in decoctione lo~ga.
Ideo ponere no~ debes ad finem, quòd
non erres, nisi fis multum efficax in scientia
& arte, nec adhuc in forma pulueris,
quia ignitionis nimiae foret, & cremaret ac
arderet elementa simplicia. Et quando
simplicia dicimus, hoc est ad differentiam
substantiae fermentabilis, qua~ in elixiri ponimus,
nec poterimus tibi eius temperamentum
ostendere: sed illud, quod in formam
terrae mutatur totum in massam fra~gibilem,
illud est contemperatiuum medium
simplicis ignitionis artificialis, ad
creandum medicinam immediatè, & co~seruatiuum
omnium suorum elementoru~.
Contempera igitur sulfur tuum, quousq;
venerit ad passum terrae, qua~ massam frangibilem
appellamus. Fili, de quantis numeris
integris successiuè co~uertet, tot virtutes
integras habehit. Quando igitur de
virtutibus suis volueris experiri, noli de toto
to la-
@

P R A C T I C A. 189
lapide facere experientiam, sed de parte
minori, qua poteris, & aliam ad partem
pone, quousque videris, & sciueris quot
virtutes, & quantas potentias tenebit. Et
quando scies virtutum suarum potentias,
adde ei, & da cibum secundum proportionem
sue' fortitudinis. Et quia eius virtus
est decem ponderum, proportionabiliter
ei addere debes & administrare argenti viui
100. po~dera, & si 15. adde 150. & si 100.
est supra 1000. Nunc igitur pone in actu
reali, postquam sciuisti, quantas virtutes
integras tenet lapis in minori parte. Quando
dicimus minore~, hoc est, propter mediam
rationem loquendi, & sic intelligere
debes, si multiplicare velis lapidem materialiter,
et si certitudinaliter scias, quòd
in se teneat vim 50. integrarum virtutum,
tu capies totum lapidem, & pone in 450.
pondera argenti viui amalgamati, vel non
amalgamati. Quia de quolibet denario
subtrahatur pars decima, & hanc subtractionem
facimus, vt materia non terminetur
in metallum perfectum. Et tunc ipsius
ignitio esset hebetata & minorata. Ideo de
quanto illud minus ascendit de substantia
argenti viui, de tanto plus est superans
in actione virtus diffusa, quae est in sua substantia.
Bb 5 stantia.
@

R A Y M V N D I L V L L I
Et hanc magis facimus secundum
temperamenti rationem. De isto igitur fili
medicinam creabis, sicut dicemus: sed primitus
dicimus tibi multiplicationem virtutis
dicti sulfuris. Fili, nos vocam9 sulfur,
totam substantiam suprà dictam in terram
conuersam per primam nostri lapidis virtutem.
Hanc igitur accipies, & de illo capies
vnam partem, secundum proportionem
ponderis materialium, quae ponere
vis in elixiri. Nam opus est tibi, quòd de ipsa
fit decima pars, & totum residuum sulfuris
pone in ampullam cum longo collo,
& illam in calore serua. Si velis, quòd
virtus de pluri multiplicetur de mense in
mensem, da ei de argento viuo 50. partem
ipsius in ampulla, quam firmiter claude:
nam aliud non est tibi opus facere.
Sic habebis in re tua, & domo duplices
mineras pro regnando in Dei seruitio, sed
scias tenere secretum. Fili tibi dicere non
possemus huius rei potentiam, quia innumerabiles
sunt, si tibi scimus terminum dicere
fines huius mundi, cùm eius pote~tia,
aut multiplicatio fit infinita, quia infinita
eius erit duratio. Nos dicimus infinita, no~
simpliciter, sed ad differentiam vitae hominis,
& durationem huius mundi.
De
@

P R A C T I C A. 190
De fixatione, vel de confectione medicinae.
C A P. XXIIII.
F Ili, tibi praecipimus, quòd capias duas partes cum dimidia argenti fini, fac inde, vt tibi diximus amalgama in capitulo
pre'cedenti de multiplicatione lapidis. Postea
ad de ei partem vnam dicti sulfuris vltimatè
congelati, & postea misce totum
simul in vitreo mortareo molendo, donec
totum fiat vnum corpus. Postea elixir tuu~
humecta cu~ vna parte aque' suae, & nutri totum
in calore febrili, sicut in creatione nostri
lapidis fecisti, hanc co~tinuando de coctione~,
quousq; aqua super eu~ fit co~gelata
per via~ sublimationis. pòst paulatinè igne~
tuum fortifica, quousq; ad vltimu~ per expressionem
ignis, omne quod est volatile
sublimetur. Scias tunc, quòd corpus efficitur
& vertitur in volatile per potestatem
volatilis, quod detulit rem fixam. Postea
qua~do vas erit frigidu~, accipe illud, quod
est sublimatum, & cum vna alia parte aque'
suae iterum supra feces repone, mole~do, &
imbibendo, & assando secundu~ quòd natura
vult, coque & sublima. Et sica amodo
conti-
@

R A Y M V N D I L V L L I
continua dictu~ regimen vigorando igne~,
quousque duae partes aquae fixae sint cum
terra. & quòd de illa nihil possit sublimari.
Fili omnium istarum fixationum regimen
fit in tali vase, quale est illud, in quo reductiones
sunt, nec est differentia inter fixionem
& reductionem, quantum ad regimen
faciendi, nisi quantum ad intentione~
fixandi, & non tantummodo indurandi.
Et ideo debes ignem tuum multiplicare
in fixione, vt humidum fixetur in igne per
ignem, & semper reuerti debes illud, quod
sublimatur supra rem fixam manentem,
quousque totum fixum fit, quia sulfur antè
dictum, cùm fit fixum & coagulatum
per suam proprietatem, & à se congelatu~,
naturaliter coagulat suum Mercurium, &
hoc est per frequentem sublimationem supra
rem fixam reiteratam, & hoc facimus,
vt dicti sulfuris partes sint in dicto argento
viuo benè continuatae, quod est de suo
proprio naturali humido. Fili, si scias benè
ab extra disponere naturam, erit tibi & ipsi
sufficiens eundi ad perfectione~ totius rei,
de qua indiget. Quia ipsa, cùm fit multum
sagax per suum instinctum, est multum solicita
pro appetitu naturali ad incerationem
sui corporis, cuius solicitudinis non
habet
@

P R A C T I C A. 191
habet finem. Et ideo tibi fit declaratus naturae
motus, quod est instrumentum, per
quod omnia facit. Fili, si ab extra scis naturam
benè disponere, ipsa sufficie~ter ab intra
operabitur, vsque ad vltimum sue' perfectionis
passum. Quoniam sui motus, per
quos intrabit, & ponet, ac iunget siccu~ cu~
humido, & continuabit humidum cu~ sicco,
ita fortiter ei adhaerendo tali ordine actum
magna vnitate, quòd melior ac certior
homo mundi no~ posset, aut sciret co~siderare,
quàm magna est perfectio naturae,
ratione & causa motuum adhaerentiu~,
quae sunt propinquiora instrumenta suis
operibus. Quare fili tibi fit intellectualiter
reuelatum, quòd ratione complendi omnes
motus ante dictos tarditas praeparationi
debet esse in nostro magisterio, vt natura
transire non possit motus suos per lineam
transuersam, que' mouetur ab impedimento
contrario, sicut est nimis citò co~plere,
videlicet antequam naturae motus
per successionem ordinis naturalis fit co~tinuatus
intentione rationis perfectiuae.
Ideo fili recapitulamus, quòd natura certum
habeat tempus ingrossandi, & impregnandi,
& certum habet tempus pariendi,
certum nutriendi, & certu~ operandi. Ergo
fili,
@

R A Y M V N D I L V L L I
fili, quando terram impregnaueris, expecta
partum, & quando peperit, nutri eam
vt infantem, quousque pati possit totum
ignitionis ignem. Et tunc de illo facere
poteris multùm nobilem proiectionem,
propter quod ad implendum, vt suprà dictum
est. Et Morienus dicit: Creatio hominis
fit tibi speculum.

De fixione aeris.
C A P. XXV.
S I vis fili scire finem, qui est nostri magisterij perfectio paternali doctrina traditum, hoc est, quod reuerti facias dictam
materiam non fusibilem ad perfectam liquefactionem,
opus tuum assimilans modo
naturae per reiterationem, ac mollificationem,
& quòd partes discontinuate, sint
continuatae per talem humiditatem, quae
supra omnes humiditates alias habeat morari,
ad calorem cuiuslibet ignis sine exhalatione
aut terminatione ipsius, vt assimileris
fili in hoc passu operi nature', in quantum
est possibile tibi dicimus, quòd ipsa
in radice incerationis non cessat suum incerare
corp9 cum humiditate fusibilium,
scilicet sulfuris, & argenti viui: quia nullum
lum
@

P R A C T I C A. 192
aliud corpus magis conueniens natura
reperit, quàm in sulfure. Sed benè credas,
quòd totum procedat ab argento viuo,
& ista humiditas non est terminatiua,
neque consumptiua, sed potius perfectiua
radicalis, multùm subtilis, in qua naturalis
calor omnium fusibilium, aut liquabilium,
co~calescit, quam obrem natura ratione
eius instinctus desiderat multum stare
in esse, & in specie per longum tempus
in suo esse perpetuali indiuiduali. Ipsa ratione
suae perfectionis ordinauit, & stabiliuit
in nutrime~to caloris naturalis tale humidum,
sicut dictum est suprà, & infra illud
posita est. Ideo fili naturae sagaci assimilando
debes pre'parare per exuberationis
viam illam, seu similem humiditatem.
Na~ sicut vides, quòd natura susceptiua in
creatione hominis formauerit partes me~struales,
non solùm nutrimenti sufficientis
ad restaurandum rem deperditam, sed
ratione deportandi, ac ponendi ipsum ad
maius crementum in te~pore suo. Ideo natura
dictas partes spongiogas formauit, vt
magis de humiditate nutritiua recipia~t, &
nutrime~to, quàm deperditio ipsius ascendat.
Et ideo re perdita restaurata remanebit
ad huc illis partibus spongiosis magna
& no-
@

R A Y M V N D I L V L L I
& notabilis quantitas nutrimenti, quam
quidem capit foetus à substantia indigesta
per vmbilicum, quamuis nobilior fit sine
comparatione illa, quae superius ascendit
ad mammillas propter necessitatem finis,
quòd nutriat infantem post puerperium,
quousque valeat comedere panem. Ideo,
quia omnis res vitalis re multu~ temperata
indiget. quare natura limitata, omni tempore
in suis operibus est hoc facere ingeniata,
& sicut in membrorum humanoru~
formatione prima sufficit quantitas parua
feminalis principij: simili modo parua sulfuris
quantitas sufficiens est ad creandum
medicinam, sicut per dicta nostra praecedentia
manifestum exitit. Sed ad crescendum,
& augmentandum illum, & benè
perfectè nutrire opus est tibi, quòd exuberare
scias dictam humiditatem nutritiuam,
assimilando naturae ratione nutrimen~ti,
quia hoc sciendo est magisteriu~, & perfectio
totius alti secreti huis artis & nobilissimae
scientiae, & facies sicut tibi dicemus
post elixiris incerationem. Ergo fili,
quando aqua erit cum terra fixata, imbibe
eam cum rorida imùbibitione cum vna parte
sui aeris. & pòst pone ad mollificandu~
in fimo, vbi fit pepanticus & paruus calor,
Ideo,
@

P R A C T I C A. 193
Ideò, cp cu~ dictis terra & aqua miscebitur
per motum, quem in sua contritione facit
natura, pòst pone ad sublimandum paulatiuè
ignem augme~tando, quousque illud,
quod volatile erit, fit sublimatum, & humidum
cum sicco misceatur. Post hoc pone
volatile supra fixu~ cum altera parte aeris
per modu~ roridae imbibitionis in principio
lentum ignem, & postea fortiorem
faciendo. Et sic reitera, quia nihil aliud opus
est tibi facere, quousque per reiterationem
continuam sublimationis, & motu
continno tota res fixetur in vna parte cum
dimidia aeris. Et tunc per diem naturalem
fortem continuabis ignem, & per secundum
diem naturalem fortiorem, & per tertium
fortissimum, sicut est ignis ad funde~dum
cuprum, & sic aqua mediante, aer fixatur
in terra, quia natura terrae alleuiatur
& subleuatur à natura aeris, & natura terrae
continet in se aeris naturam, & aqua similiter,
& hanc ipsa retinet. Quia vult perfici
à natura calida aerea, & docet naturas
aquae & terrae debellare contra ignem per
sui concordantiam amoris. Nam in amorem
conuerterunt, & fugiente~ in pigrum,
quando aer obuiam prosequitur fugientem,
& auis non plumata volucrem plumatam
Cc ma-
@

R A Y M V N D I L V L L I
retinet, quòd non possit euolare.
Fili pone spirutum tuum, ad intellige~dum
quae dicimus: noli potare, nisi comedas,
nec comedas, nisi bibas. Hoc tibi dicimus
ratione imbibitionis vniformis, quam habes
facere de humido cum sicco vicibus
successiuis, ad dictae creationis instantiam
exemplo naturae ad iuuandum calorem
naturalem corporis transacti à latitudine
temperamenti siue à distemperamento, sicut
homo senex, propter sui temperamenti
habilitatem, hoc modo non debet vti,
videlicet, quòd non bibat nisi comedat, &
è conuerso: nam partes siccae habent fluere
in humido & continuari in illo, & simplificari
ad naturalem calorem confortandum.
Et ideo in fixione aquam miscemus
in terram paulatiuè, & sic conuertitur,
& cum illa ligatur & fixatur potentia
naturae. Et deinde fixatur aer super illam,
quousque per victum victus vicentem vicerit,
quia quando aqua est mortua, tunc
aer fixatur, & no~ antè. Nam aer ignem nutrit,
sicut aqua terram, & ignis à limositate
aeris viuit, & aer à limositate aque', & aqua
à limositate terrae. Fixa ergo fili primò aquam
in terram, vt aer in ea fixari possit,
quia natura sic vult potens, & si aquam interfecisti,
terfe-
@

P R A C T I C A. 194
omnia alia sunt mortua & occisa,
aqua tamen siue terra non fixatur, & ideo
dicit philosophus hoc versus, Co~surgit
nullus nunquam sine corpore fructus.
In quo dum moritur semen fructum dare
fertur. Sic cibus in stomacho fomentum
suscipit intro.

De inceratione, quae dat fusionem elixiri perfectam fixionem.
C A P. XXVI.
Q Vando fixaueris aquam supra terram, & aerem supra aquam successiue, sicut tibi diximus, tu accipies de medicina
§ vnam & illam pone in crusibulo
terreo supra ignem leuem, & statim, vt
sentiet calorem è gutta supra guttam, post
guttam de oleo suo albo, scias quòd oleu~
omnes ipsius penetrabit partes, & insensibiliter
corporis profundius intrabit
elixiris, & ponet se ibi, & reddet enm fusibilem
ingredientem, & benè intrantem.
Tunc recipe de ipso modicum, & tenta
ipsius fusibilitatem supra cupri laminan
ignitam, si resoluatur vt cera sine fumo
creata est medicina, si non & det fumum,
Cc 2 repo-
@

R A Y M V N D I L V L L I
repone ad incerandum supra ipsum de oleo
suo eguttando guttam post guttam,
quousq; faciat signum suprà dictum modo
praedicto. Postea infrigidari permitte:
quia elixir est completum, & impreciabile
precium, quod omne corpus diminutum
& imperfectum conuertit in infinitum, limificum,
verum & bonum. Proijce igitur
de ipso pondus vnum supra 1000. argenti
viui vulgaris abluti cum sale & aceto, &
conuertetur in puram lunam meliorem,
quàm de minera in omni probatione approbata.
Et similiter supra quodlibet corporum
imperfectorum si proijciatur, statim
post humiditatem radicalem in ar. verum
transformabitur.

De exuberatione humidi nutrientis, vel nutritiui.
C A P. XXVII.
E Xuberatio humidi nutririui, & nutrientis fili non est aliud, nisi appropriare nutrimentale ad temperamentum proportionale
qualitatibus nutriti, vt non fit
nimis frigidum, aut calidum, aut nimis crudum,
aut multum coctum. Quia si nimis
frigi-
@

P R A C T I C A. 195
frigidum, mortificaret conuertentes virtutes.
Et si nimis calidum, suffocaret & extingueret
digestiuam virtutem. Et ideo est
opus, quòd omne generatiuum sulfuris,
& argenti viui habeat potestatem calefaciendi
& humectandi, secundu~ rationem,
& posse nutrimenti, vel per se, vel per accidens.
Et quae per se calefaciunt & humectant,
sunt duae res, de quibus vna est,
quasi principium efficie~s, scilicet, digestio
perfecta talis, qualem facit natura, & illam
in vna hora facimus per retrogradatione~
multum cocti in crudum sufficiens, & per
graduationem successiuam multum crudi
in coctum sufficiens. Alia est sicut medicinalis
cibus, qui est habilis & aptus choleram
generare calefaciendo, & dessicando,
& per consequens congregandi phlegma,
quod humectat refrigerando in infrigidando
fixum non retinet. Et ideo dicitur
aqua contra naturam. Sic ipsemet est
aptus & habilis, nutrimentale ac nutriens
humidum generare, quod est sicut lac,
quod in sanguinem co~uertitur: nam tunc
secundum exuberantiam humidi exuberati
ipsum ratione suae notae mutationis
calefacit & humectat argentum viuum,
quod est sulfuris cibus, & hoc est in tanto,
Cc 3 quod
@

R A Y M V N D I L V L L I

quod est spiritualis sanguinis gereratiuu~
quia de substantia sanguinis, qui est humidum
exuberatu~ spiritus generatur in substantia
corporis medicinalis. Et de illo nutrimentaliter
vigoratur ipsa praedicta substa~tia.
Quare fili recollige in te ipso per suprà
dicta, quòd ad multiplicationem sulfuris
& ar. viuorum necessaria est ipsorum
perfecta exuberatio, & digestio cum aptitudine
maioris & largioris generationis
spiritus sanguinei, sed ar. illa viua, quae de
ipsorum natura non sunt apta, nec habilia
generare spiritus viuificatiuos absolutè, sicut
sunt omnia genera menstruorum per
accidens muitiplica~tia, & in alijs generantia
& procurantia generare: sicut aqua vegetabilis
Mercurij, quae à natura sua habilis
est & apta phlegma generare, tamen si
concordat & gaudet in calore, & siccitate
sua complexione, multiplicat spiritum viuificatiuum.
Et ideo haec aqua multiplicat
sulfur, quando proiecta est in ventribus
masculorum cholericorum. Et quando in
ventribus foemellarum proiecta est cholericarum
argentum viuum multiplicatur
multum temperatum, & fortiter exuberatum
à calore & humido. Ite~ medicine, que'
potentiam habent amouendi omne illud,
quod
@

P R A C T I C A. 196
quod prohibet spiritum nostrum, & ipsum
procurant generare, sunt ignis lapidis. Fili
speciale fermentum, si fuerit gradualiter
subtiliatum & digestum, tunc propinquius
est metallo, quàm fit lapis. Et ideo
sic reuertitur lapis in naturam metalli,
quando de puro sanguine fuerit totaliter
imbibitus, & non antè. Quando igitur talem
sanguinem habere velis ad imbibendum
nostrum lapudem per roridam imbibitionem,
pone supra corporis substantiam,
à quo sanguinem extrahere volueris
tantum de puro Mercurio, quod superet
quinque vel sex digitos in vitreo vase longi
& sticti colli, & fac subtus ignem paulatiuè,
vsque quo videris sanguinem supra
Mercurium eleuari. Et omne illud, quod
per liquefactionem dissolutum fuerit ad
partem pone, & adde alium Mercurium.
Et hoc opus continua, quousque sanguinem
suum habeas in liquore dissolutum,
post per alembicum ipsum distilla. Et tunc
argentum viuum reperies maioris caloris,
quàm erat ante sui exuberationem. Item
si ipsum magis exuberare quaeris, pone
in aliud corpus, & fac vt diximus, quousque
traxerit ab eo totum viuificatiuum
humorem: tali modo noster lapis altè ad
Cc 4 coe-
@

R A Y M V N D I L V L L I
coelum ascendit, & portetur in ventre ve~ti,
scilicet arge~ti viui. sic tuam exuberationem
accidentalem facere potes, & illam
multiplicare semper in aliud corp9 ad tuu~
velle, & si fis ingeniosus ac subtilis no~ proijcias
terras, quae sunt nigrae, & siccae: nam
cum illis potes plures facere res instinctu
& institutione, multosque lapides creare.
Si fis ociosus fili, quòd nescias quid facere,
inter magisterium nostru~, & fatis habebis
facere, tantu~, quòd nullas diuitias mu~di
appreciabis vnam botonem: quia scies,
quòd omnia preciosa mundi ad plenas
quadrigas ab vna re vili exitu~ habuerunt.
Fili res ista ab exuberata fermentatio~e, facta
est ratione elo~gationis corporis à suo
vero temperamento, & aqua ad suu~ menstruale
& appropriationis istius ad metallum.
Si ergo iteru~ post distillatione~ corporis
dissoluti aliud corpus noui metalli dissoluas,
illud, quod postea dissoluetur, appropinquabitur
maiori ferme~tationi propter
virtutem impregnatam, & exuberatam,
& melius proportionata~ à natura metalli,
pura per humidu~ radicale. Et sic per
extrema & media, opus est tibi facere exuberationem
nostrorum argentorum viuorum.
Ideo quòd secundum melius valet,
quàm
@

P R A C T I C A. 197
quàm primum, & quartum, quàm tertiu~,
sextumque, quàm quintum, saluo quòd
quodlibet conseruet suam perfectionem,
secundu~, quod eius natura exuberata fuerit.
Et ista multiplicatio semper fit perpetuo,
& hoc est causa & ratione virtutis mineralis
magnae & excellentis, quae in aqua
nostra est, per quam lapis, qui no~ est lapis,
delatus est de potentia occulta in actione~
manifestam, & à virtute longinqua, & remota
in virtutem propinquam per certos
operationis gradus, qui sunt infra temperamenti
latitudinem ac intemperamenti.
& sic se appropriat natura ad perfictione~
suam. Scias ergo fili, quòd in qualibet forma
sunt gradus, per quos corroborata est
virtus per fermentationem & exuberationem.
quia res temperata refrenat & arrestat
rem intemperatam, & eam multiplicat
in virtute. Operatio nostra fili non est
nisi discurrere per totam temperame~ti latitudinem,
& intemperamenti. Et vltra illam
artista transire non tenetur. Et si tra~scat,
vltra nostrum erit magisterium.

De compositione elixiris rubei.
C A P. XXVIII.
Cc 5 Tali
@

R A Y M V N D I L V L L I
T Ali modo penitus practicam conserua~do, qua factum est elixir ad album facies elixir ad rubeum, quia no~ est in practicando
differentia, dum omnia elementa
rubea sint, & sicut albu~ multiplicaueris
sulfur, multiplicabis rubeum loco argenti,
aurum finum imponendo. Et quòd aqua
Mercurij fit primò cum igne lapidis
rubificata per sola~ decoctionem, & componatur
medicina de tribus fermenti partibus,
de tribus aquae, & tribus aeris, & vna
parte cum dimidia ignis. Et quando eris
ad reductione~ aeris, sublimationem reitera,
quousq; tota simul fixetur, & pòst co~tinua
tres ignes, quos diximus ad albu~ ad
finem, cp elixir melius fixetur & depuretur
per digestione~ de optesis. Fili haec optetica
digestio dat medicinae potentiam & actionem,
quam debet facere, quia per eam
terminatur humiditas & ignis digeritur.
Postea tuum elixir trahe, & pone, & incera
infra vnum crucibulum cum igne leni
absq; timore fugae ipsius, & pota eum de
oleo suo rubeo guttatim, quousq; fundere
videas, sicut cera, & sine fumo, & sicut
stannum supra ferrum ardens, & tunc erit
factum vnu~, stans, profundans, penetrans,
consolidans, tingens, & permanens, de
quo
@

P R A C T I C A. 198
quo proijce vnum pondus supra 1000. lunae,
vel argenti viui abluti cum sale & aceto,
& transformabitur in verum & perfectum
aurum ad omne~ probam, & melius,
quàm de minera, in omnibus proprietatibus
suis. Fili tibi dicimus, quòd nostrum
aurum & argentum nostru~, non sunt auru~
& argentum vulgaria, quia ipsorum tincturae
addimus magnum igneum additamentum,
& facimus eis tradi, & concedi
perseuerantiam magnam in igne, per eorum
proprietatem operationum nostraru~
notarum, atque bonarum multaru~ vtilitatu~
ad omnem expellendam infirmitatem.

De perfectione & melioratione omnium medicinarum.
C A P. XXIX.
F Ili, si post proiectionem vides, quòd metallum in aliud metallum conuersum & transmutatum per medicinam, vel
si medicina tua non erit de fatis sufficienti
colore, addatur dicto metallo magis de
dicta medicina. Et si rubeum habeat nimium
colorem (nam album nimis habere
non
@

R A Y M V N D I L V L L I
non potest) non ponas tantum de medicina,
& si posueris, adde plus de metallo ad
transmutandum & conuertendum, & si
medicina tua non remaneat, vel plenè no~
resistat contra ignem, defectus est fixio~is.
Vnde sua deficit ingressio, & indiget succursu,
vel per reiterationem solutionis &
congelationis, vel per sublimationem de
parte non fixa, supra rem fixam, quousq;
accipiet resistentiam contra ignis asperitatem.
& si videas, quòd fundi non possit,
nisi violentia & grauitate ignis, defectus
est bonae incerationis. reintegra igitur, &
supple per incerationem olei lapidis, guttatim
supra ignem lenem proijciendo in
crucibulo, vt suprà, quousque cera fluat.
Fili qua~do incerare velis, adhuc magis pones
de re calida & humida, quàm de re frigida
& sicca. Sed quando operaberis sub
intentione fixandi, pone tu~c plus de re frigida
& sicca, quàm de calida & humida.
Intellige, quae dicimus, quia huius operis
perfectio nihil aliud est, quàm naturarum
mutatio.

Quomodo medicinae se multiplicant de bono in melius: & de vno in plures.
C A P.
@

P R A C T I C A. 199
C A P. XXX.
Q Vando perfeceris dictas medicinas, & de ipsis proiectio~em feceris, duobus modis potes artificialiter multiplicare
illaru~ virtutes. Primus modus est, quòd
facias dissolui eas in aqua Mercurij albi ipsarum,
vel rubei, de qua fueru~t procreatae,
quousque sint facti aqua clara, & postea
in decoctione leni facias congelari, &
pòst in suis oleis incerari. Et supra ignem
saepè dictum, quousque veraciter fluant
supra laminam, quam diximus, & propter
hoc ipsarum virtus duplicabitur in tinctura,
& omnibus perfectio~ibus, prout videre
poteris in suis proiectionibus: nam ipsorum
pondus, quod proijciebatur supra
1000. proijcietur supra 10000. Et in ista
multiplicatione non est poena magna. Secundus
multiplicandi maioris est poenae,
quia si ea distilles postquam in aquam fuerint
dissolutae sui Mercurij, virtus earum
in centesimum multiplicabitur, scilicet, vnum
pondus valebit 100. Modus au~t multiplicationis
est, quòd dissoluas quamlibet
ipsarum speciem, singulariter in aqua
sua per inhumationem, postea per distillationem
separabis elementa, recipiendo
primò
@

R A Y M V N D I L V L L I
primò aquam, post aerem, vt est dictum, &
remanebit in fundo terrae fixae substantia
clara in forma pulueris, reuertaris aquam
supra ipsam post distillationem, quousque
totam potauerit, & quòd illa aqua tota fixa
fit cum illa terra, inde ad aquare cum oleo
suo, & de sua tinctura, quousque fit totum
insimul fixum, & totum se fundat supra
laminam, &c. Et de ista medicina proijce
vnum pondus supra quaecunque corporum
volueris conuerti, & certitudinaliter
tincturam eius reperies de 100. virtutibus
multiplicatam in potentijs tali modo,
quòd si vnum pondus primò conuertebat
1000. co~uertet in 10000. Quarum si tertia
vice praepares, vt dictum est, de tres co~uertet
100000. & sic procedendo in infinitum.
Ideo fili notare debes, quòd quantò
magis medicina subtiliata est, scilicet,
dissoluta, sublimata & congelata, ta~tò magis
& abundantius operatur, quia in qualibet
dissolutione lucratur, & acquirit decem
po~dera in qualibet proiectione, propter
virtutem multiplicatam in ea. Ideo fili
non taedeat te reiterare solutiones, sublimationes,
& coagulationes: nam per tales
operationes medicina digeritur, vnitur,
& eius virtus multiplicatur, & perfectius
ctius
@

P R A C T I C A. 200
operatur & fixatur. Quare fili, si benè
dissolueris, & co~gelare, prout diximus,
scias, & quòd species, de quibus debes operari,
cognoscas, ad perfectionem nostri
magisterij peruenies, alto & breui secreto,
quod nullus reuelare potest reseruato, sicut
tibi diximus. Sed si fis bonus indagator,
& filius doctrinae subtilis per ea, quae diximus,
& dicemus in libro nostro praesentis
testamenti, & codicilli ac alijs, reperies ad
plenum, & scies secretum. Et qua~do scies,
sub anathematis poena prohibemus, ne alicui
discooperias: nam à Deo maledictus
est, qui discooperuit. Et ideo philosophi
sic celauerunt, & Deo dante celabunt futuris
temporibus.

De multiplicatione medicinae in quantitate.
C A P. XXXI.
F Ili accipies § j. dictae medicinae multiplicatae in virtutibus, in quam proijcies § 100. Mercurij, & statim quando dictus
Mercurius in crucibulo calefieri incipiet,
in finam medicinam congelabitur,
& proiectionem faciendam supra Mercurium
alium. Pòst accipe vnciam vnam
dictae
@

R A Y M V N D I L V L L I
dicte' secundae medicinae, & fac proiectionem
supra alias § 190. Mercurij calidi. Co~uertetur
iterum ad nouam medicinam veram
& puram. Postea multiplicare habes
in quantitate primam medicinam in toto,
vel in parte, quia de vna vncia habuimus
200. vncias, non tamen paris virtutis, sicut
prima, quae tibi fecit, quod dictum est, nec
erit, nisi per dissolutionem & congelationem
multiplices: nam vt diximus, poterit
multiplicari de vna virtute in infinitas virtutes,
& postea in quantitate. Proijce igitur
de medicina vltima congelata pondus
vnum supra 100. Mercurij abluti cum sale
& aceto, & calefac supra ignem. Et quando
videbis fumare, co~gelabitur in purum
solem, vel in lunam perfectam, ad exhibe~du~
omni proba ac iudicio, secundu~ quod
elixir erit album vel rubeum, de quo fili
veritatem tibi dedimus sermone completo,
ad quod potes absque dubio peruenire,
si doctrinae nostrae sint super hac re laboratae
cum intellectu bono. Habe igitur
solicitudinem per modom dictorum regiminum
in exercitio practicae, & rationabilibus
considerationibus intellectus eleuati,
& veritatem illorum videbis corporaliter
& omnia, que' tibi diximus inter manus
nus
@

P R A C T I C A. 201
tua realiter, & de facto reperies, quae
quidem res per se ipsam fit nec fortè, ac si
diceres, quòd totum per miraculum fiere,
sed per artem & scientiam fit, & completur
per operationen continuam, & manum
operi naturae ministrando. Iste est latis
supemus fili ab omnibus antiquis philosophis
secretatus & occultatus ignora~tibus
& indignis, tibiq; reuelatus, qui conuertit
omne corpus diminutum, & imperfectum
in infinitum solificum vel lunificu~
secundum quod elixir erit subtiliatum &
praeparatum. Pari ac simili modo tibi dicimus,
quòd virtutem habet efficacem supra
omnem numerum aliarum medicinarum,
fana~di realiter omnem infirmitatem,
quae fit, & esse possit in humano corpore
frigidis aut calidis naturae causata~. Et quia
est subtilissimae ac nobilissimae naturae, sanitatem
humanam conseruat corporis. Et
illam in tanto multiplicat, quòd virum fenem
facit ad potentiam & virtutem iuuenum
peruenire, & omnem infirmitatem
praesentem & futuram expellit à corpore
per organicos conductus, & omne venenum
cassat & destruit, humectat & dulcescit
artheticas & guttas acutas ab omnib.
membris, & illud, quod est & fuit in pulmone
Dd mone
@

R A Y M V N D I L V L L I
congelatum dissoluit, ventremque
vulneratum & laesum consolidat, confortat
ac sanat, mundificatque sanguinem, &
purgat omnes spiritus, & eos in sanitate
conseruat. Et si infirmitas est vnius mensis,
he'c medicina curat in vno die, si vnius anni,
sanabit purè in duodecim diebus, si lo~ginqua
fit infirmitas, in vno mense purissimè
curabitur. Et ideo non mireris, si he'c
medicina supra omnes medicinas fuerit
petita, & desiderata ab homine, cùm omnes
aliae vniuersaliter ad eam reducte' sint.
SI ergo fili habeas ipsam, habebis thesaurum
perpetuum. Et adhuc dicta medicina
alius habet posse: nam rectificat omne
aliud animal, & viuificat omnes plantas in
tempore veris per suum magnum & mirabilem
calorem: nam si de ipsa grani milij
quantitatem in aqua dissoluas, & de illa aqua
ponas in circuitu stipitis vnius vitis,
quantum caperet testa auellanae artificialiter,
nasca~tur flores & folia, & fructificabit
& portabit racemos maturos in mense
Maij. Et sic de omni alia planta, quae res
quando facta est, ad miraculum reputabitur,
& co~tra nature' cursum, quia tales huius
rei potentiam ignorant, & credunt,
quòd talia per inca~tationem fiant. Fili haec
res
@

P R A C T I C A. 202
res no~ est nisi calor naturalis infixus in sua
humiditate radicali. Et ideo natura per
suum instinctum appetit multum esse in
profundiori totius elementatae rei, & ei aperit
& multiplicat naturalem calore~ corporis,
& in centro cuius intrauit, quia omni
corpori est communis, & habet posse
rectificandi partes omnes, quae portant
virtutem, & illas fixandi in illis, per modu~
quem diximus in tractatu lapidarij, & facit
vitrum malleabile, & plura alia mirabilia
magna & ponderosa facit in tribus naturis,
scilicet, minerali, vegetabili & animali.
Et istam medicinam non est oblitus Galienus
in suo libro tertio tegni in canone
illo, qui incipit: Vtilitas verò vtrorumq;.
Sed cum talibus verbis occultis, quòd hodie
non reperiuntur in mundo, nisi certae
personae, quae firma conscientia credere
possint, quod de suprà dicta medicina aliqui
philosophorum loquuti sunt.

De recapitulatione magisterij in forma diuisionis.
C A P. XXXII.
Dd 2 Fili
@

R A Y M V N D I L V L L I
F Ili hoc magisterium in tres gradus est diuisum. Primus est diuisus in tres dissolutiones principales, per primum gradum
debes lapidem depurare, & fixu~ volatile
facere. Secundus est diuisus in duas
reductiones principales. Et per istum gradum
mediu~ lapis praeparatus fixatur, quousque
quiescere possit, & expectare in ignis
pressura. Tertius gradus est per praedictos
duos formatus. Et ideo in duas partes
diuisus est. Prima est solutio & congelatio.
Secunda est fixatio, & per istum tertium
gradum est lapis completus, & ipsius multiplicatio fit per operationes primi gradus.

Finis secundae partis testamenti, quae est de praxi.
I N C I-
@
@